ஆதிவசிஷ்டரை பிரம்ம தேவரின் மனுபுத்திரன் என்று சொல்லுகிறார்கள் . முதலில் பிரம்மரிஷி வசிஷ்டர் பிரம்மதேவரின் மூச்சிலிருந்து தோன்றினார் . அடுத்து பிரம்மாவால் உருவாக்கப்பட்ட அக்னியிலிருந்து வசிஷ்டர் தோன்றினார் . மூன்றாவது முறையாக ஊர்வசியின் அழகில் மயங்கிய வருணபகவான் மூலமாக விழுந்த விதையிலிருந்து தோன்றினார் . வசிஷ்டர் , கர்தாம் என்பவரின் மகள், கபிலரின் சகோதரியுமான அருந்ததியை மணந்து கொண்டார் . கணவனையே உலகமென்று நினைத்து வாழ்பவளை அருந்ததி என்று அழைக்கலாம் . இத்தகைய நல்ல குணங்களைக் கொண்ட அருந்ததி வானத்தில் நட்சத்திரமாகத் திகழ்கிறாள் . திருமணமான புதிய தம்பதியர்கள் சந்தோசமான வாழ்க்கையைத் தொடங்குவதற்கு அருந்ததி நட்சத்திரத்தைப் பார்ப்பது வழக்கமாகும் . வசிஷ்டருக்கும் நிமி அரசருக்கும் சிறிய வாக்குவாதம் நடந்தது . இதனால் வசிஷ்டர் சூரிய வம்சத்திலிருந்து விலகிக் கொண்டு இச்சவாகு வம்சத்தின் பூசாரிப் பொறுப்பை ஏற்றுக்கொண்டார். வசிஷ்டர் தசரத மகாராஜாவிற்கு புத்திரபாக்கிய யாகத்தை நடத்தி வைத்தார் . வசிஷ்டர் தசரதரின் முதல் புத்திரன் ஸ்ரீராமருக்கு குருவாக இருந்து சகல வித்தைகளையும் கற்றுக் கொடுத்தார் .
வசிஷ்டர் , விஷ்வாமித்திரருக்கு இடையே சிறிய போராட்டம் நடந்தது . வசிஷ்டர் வாயால் தன்னை பிரம்மரிஷி என்று அழைக்க வேண்டும் என்று விஷ்வாமித்திரர் ஆசைப்பட்டார் . விஷ்வாமித்திரர், ஆசையை நிறைவேற்றிக் கொள்ள நந்தினி பசுவையை நாடினார் . ஆனால் வசிஷ்டர் நந்தினியை ஆஸ்ரம யாகத்திற்காக அனுப்பி வைத்தார் . எதற்கும் மசியாத வசிஷ்டரை அழிக்க விஷவாமித்திரர் ஆயுதத்தோடு அவருடைய குடிசைக்கு இரவு வேளையில் நுழைந்தார் . அப்போது வசிஷ்டர் அருந்ததியிடம் விஷ்வாமித்திரரின் சிறப்பை சொல்லிக் கொண்டார் .
தன்மீது உயர்ந்த எண்ணத்தைக் கொண்ட வசிஷ்டரை அழிக்க நினைத்ததை எண்ணி மன வேதனைப்பட்டார் . உடனே வசிஷ்டரின் பாதங்களில் விழுந்தார் . வசிஷ்டரும் விஷ்வாமித்திரரை தழுவிக் கொண்டு அவரை பிரம்மரிஷி என்று அழைத்தார் . யோக வசிஷ்டர் ராமாயணம் , ஸ்ரீராமருக்கும் வசிஷ்டருக்கும் இடையே நிகழ்ந்த உரையாடலை பற்றிச் சொல்லுகிறது . பிரம்மரிஷி வசிஷ்டரும் சப்த ரிஷிகளில் ஒருவராக கருதப் படுகிறார் .
